TIÊU THỤ TÀI SẢN DO TRẺ ĂN CẮP CÓ TỘI KHÔNG?

Theo quy định pháp luật, người nào không hứa hẹn trước mà tiêu thụ tài sản biết rõ do người khác phạm tội mà có thì có thể phạm tội Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Nếu người phạm tội đã đủ 16 tuổi thì việc này sẽ hết sức đơn giản. Nhưng trong trường hợp người phạm tội chỉ là những đứa nhóc thì người tiêu thụ phải bị xử lý như thế nào cho đúng?

TÌNH HUỐNG THỰC TẾ

Tháng 8/2016, A (mới hơn 14 tuổi) cùng bạn đến nhà người quen chơi. Lợi dụng nhà vắng người, A lục túi quần chủ nhà cất trong buồng để “chôm” hai chiếc điện thoại di động. Sau đó, A đến gặp B và kể cho B nghe việc lấy trộm điện thoại. Do A nhờ vả, B mới đem điện thoại đi bán giúp, được hơn 2 triệu đồng. Sau đó, B được A “trả công” 500 nghìn đồng.

Tại phiên tòa sơ thẩm có một chi tiết nhỏ nhưng rất quan trọng được đưa ra. Đó là lúc thực hiện hành vi phạm tội A chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự về tội trộm cắp tài sản. Hồ sơ vụ án cũng cho thấy A chỉ bị xử lý hành chính về hành vi trên.

Từ đó, cấp sơ thẩm cho rằng hai chiếc điện thoại không phải là tài sản do phạm tội mà có, B chỉ tiêu thụ tài sản là “chiến lợi phẩm” của hành vi vi phạm pháp luật, không phải là “chiến lợi phẩm” do phạm tội mà có. Vậy là Tòa Án cấp sơ thẩm đã tuyên B không phạm tội.

TRẢ LỜI

Cần giải thích luật để xử lý thống nhất

Cách xử lý của Tòa Án cấp sơ thẩm nêu trên sẽ dẫn đến bỏ lọt tội phạm, ảnh hưởng đến lợi ích chung và gây nguy hiểm cho xã hội. Chẳng hạn, người tiêu thụ tài sản trộm cắp, người che giấu hoặc không tố giác tội phạm sẽ không bị coi là tội phạm nhờ vào việc người trộm cắp, người thực hiện hành vi phạm tội chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

Theo tôi, cần hiểu người phạm tội là người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự. Nhưng họ chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi có năng lực trách nhiệm hình sự và có lỗi. Khi người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện tội phạm không phải là rất nghiêm trọng do cố ý hoặc đặc biệt nghiêm trọng, họ không chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, cần xác định họ đã phạm tội. Có điều là họ không phải chịu trách nhiệm hình sự mà thôi.

Như vụ án trên, A đã có hành vi phạm tội nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì chưa đủ tuổi. Tài sản trộm cắp được chính là tài sản do phạm tội mà có. B biết rõ đây là tài sản trộm cắp nhưng vẫn tiêu thụ nên đã phạm tội theo Điều 323 BLHS.

ĐỀ XUẤT

Để có hướng xử lý thống nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần thực hiện chức năng giải thích pháp luật. Hoặc ít ra TAND tối cao cần có hướng dẫn cụ thể về vấn đề này.

Văn Phòng Luật Sư Phạm Quốc Hưng

Fanpage của Văn Phòng: https://www.facebook.com/profile.php?id=100088211454802

Xem thêm các bài viết khác: https://vplsphamquochung.com/category/cong-viec-dam-nhan/tranh-tung/hinh-su/